Het taboe doorbroken: Charlèss Dupont over #wecomprijzen2023

Over de wetenschapper

Quick facts:

• Werkte als zorgverlener in de psychogeriatrie.
• Behaalde een Masterdiploma Communicatiewetenschappen en begon aan haar doctoraat in 2019.
• Vanuit de CM kwam de vraag of haar onderzoeksgroep mee wilden nadenken over hoe we de algemene bevolking konden ondersteunen bij vroegtijdige zorgplanning.

• "Levenswensen kaarten" worden gebruikt wordt om toekomstige zorg, behandelingen, het levenseinde en de dood te identificeren en bespreken

Het verhaal van Charlèss: 

Tijdens mijn werk als zorgverlene in de psychogeriatrie merkte ik de afwezigheid van afspraken en gesprekken rondom palliatieve zorg, het taboe rondom het levenseinde en de dood en het gebrek aan communicatie tussen zorgverleners, bewoners en hun mantelzorgers. Na mijn studie communicatie wist ik dat ik onderzoek wilde doen binnen het sociaalwetenschappelijk domein om hierrond te werken. 

Door het enorme taboe op het levenseinde en de dood zien we veel terughoudendheid en weerstand om onderwerpen zoals dood, sterven en zorg rond het levenseinde te bespreken. Echter, wanneer patiënten met levensbedreigende ziekten, hun omgeving maar ook mensen zonder levensbedreigende ziekte die wensen bespreken, geeft hen dat een gevoel van opluchting en rust. De Levenswensen kaarten laten toe het gesprek te openen en (niet-)patiënten de kans te geven hun wensen m.b.t. zorg, behandeling en dood met anderen te delen. Zo hoop ik dat ik bijdraag aan een betere wereld. De kaarten werden gemaakt om gesprekken over sterfelijkheid, levenseinde en de dood te normaliseren, vooral tijdens gezonde levensjaren, om mensen te ondersteunen in vroegtijdige zorgplanning bij levensbedreigende ziekten.

Het initiatief werd geïnspireerd door het Amerikaanse kaartspel Go Wish, dat bewezen effectief was in vroegtijdige zorgplanning en bredere gesprekken over het levenseinde en persoonlijke wensen. Het idee was om deze kaarten naar België te brengen en aan te passen aan de lokale cultuur. 

De communicatietechnieken voor het project waren zeer veelzijdig: workshops, sociale media, peer reviewed artikels, etc. Als verpleegkundige én onderzoeker zag ik een kloof tussen wetenschap en zorgverlening en wilde ik laten zien dat wetenschappelijk onderzoek zeer praktische en waardevolle hulpmiddelen kan voortbrengen. 

De Jaarprijs Wetenschapscommunicatie voelt als een erkenning van het harde werk en de toewijding die ik in dit project heb gestoken, en ik ben ook enorm dankbaar. Het is belangrijk om te benadrukken dat dit succes geen eenmansinspanning was; het was mogelijk dankzij de moeite en steun van talloze individuen en organisaties die bereid waren om samen te werken. De prijs bevestigt niet alleen de waarde van de levenswensen kaarten, maar ook het belang van open communicatie over onderwerpen als sterven, het levenseinde en persoonlijke wensen. 

Persoonlijke weetjes

Waarom werd je wetenschapper, en niet advocaat, arts of kunstenaar?

Goeie vraag. Ik had nooit als doel om “wetenschapper te worden”. Vijftien jaar geleden begon ik een studentenbaan in een woonzorgcentrum. Tijdens deze periode merkte ik op hoe mensen met dementie niet de zorg kregen die ze verdienden, hoe familieleden niet goed werden betrokken, en hoe weinig mensen "buiten" eigenlijk wisten over wat dementie precies inhoudt. Dit motiveerde me om na mijn communicatie, eerst verpleegkundige te worden met de intentie om daarna te gaan werken rondom het stigma van demetie en het levenseinde. Dit heeft uiteindelijk geleid tot mijn huidige job als onderzoeker. 

Welke muziek staat er op bij jou?

Ik heb een zeer, zeer brede smaak. Van The California Honeydrops, Fleetwood Mac, Acda & de Munnik tot, al sinds haar eerste album, toen nog country – Taylor Swift. 

Om mij te concentreren zet ik 'white noise' op.

Hoe ga je jouw prijs nog vieren?

We zullen naar de uitreiking komen met een aantal mensen om het te vieren, en daarna zullen we zeker een glaasje drinken. Het is een moment van vreugde en erkenning, en we willen graag samen genieten van het succes van dit project.