Het armoedevraagstuk en de tragiek van de welvaartsstaat

Al vele decennia faalt de verzorgingsstaat in het terugdringen van de armoede onder de actieve bevolking, in België en andere Westerse welvaartsstaten. Dit houdt niet alleen verband met foute beleidskeuzes, er is meer aan de hand. De gelijktijdige stijging van inkomensarmoede, werkgelegenheid en sociale overheidsuitgaven wijst op een systemisch probleem. Dit probleem zal in de toekomst verder op scherp worden gesteld onder invloed van de vergrijzing, de klimaattransitie, de digitalisering en COVID-19. Het armoedevraagstuk vergt grotere amibities en nieuwe beleidsinstrumenten.

Dit Standpunt formuleert aanbevelingen voor de herijking van het sociaal contract. Voortbouwend op de verworvenheden van de naoorlogse sociale verzorgingsstaat, moet het nieuwe sociale contract meer sociale zekerheden bieden: door een bodem te leggen onder de inkomens, door het repertoire van de arbeid te verruimen en door vermogens- en klimaatbelastingen te betrekken in het herverdelingsproces. Nationale welvaartstaten moeten daartoe meer samenwerken in Europees en mondiaal verband.